Międzynarodowy Dzień Książki dla Dzieci obchodzony jest 2 kwietnia i ma na celu promowanie czytelnictwa wśród najmłodszych oraz podkreślanie roli literatury w ich rozwoju. Data ta nie jest przypadkowa – upamiętnia urodziny jednego z największych bajkopisarzy – Hansa Christiana Andersena. To właśnie tego dnia w 1805 roku urodził się ten duński pisarz i poeta, którego baśnie zdobyły serca dzieci i dorosłych na całym świecie. Jego twórczość, w tym takie ponadczasowe utwory jak „Mała syrenka”, „Calineczka” lub „Nowe szaty cesarza”, miała ogromny wpływ na rozwój literatury dziecięcej. Święto to nie tylko upamiętnia wkład Andersena w literaturę, ale także inspiruje kolejne pokolenia do sięgania po książki, które rozwijają wyobraźnię i umacniają więzi rodzinne podczas wspólnego czytania.

Święto zostało ustanowione w 1967 roku przez Międzynarodową Izbę ds. Książek dla Młodych Ludzi (IBBY), aby propagować piękno literatury dziecięcej na całym świecie oraz jako hołd dla jednego z największych mistrzów literatury dziecięcej i przypomnieniem, jak ważną rolę odgrywają baśnie w kształtowaniu wyobraźni oraz wartości młodych czytelników.

Obchody na świecie

Międzynarodowy Dzień Książki dla Dzieci jest obchodzony w wielu krajach na świecie, a jego charakter zależy od lokalnych tradycji i zaangażowania społeczności. Oto kilka konkretnych przykładów, jak różne kraje celebrują to święto:

• Niemcy: W Republice Federalnej biblioteki miejskie organizują warsztaty czytelnicze, w których dzieci mogą brać udział w interaktywnych sesjach z popularnymi książkami. Na przykład w Berlinie często organizuje się wystawy poświęcone ilustracjom książek dziecięcych, co wprowadza młodych czytelników w świat sztuki i literatury.
• Stany Zjednoczone: Znani pisarze odwiedzają szkoły i czytają swoje książki, zachęcając dzieci do wyrażania własnej kreatywności.
• Indie: W Indiach Międzynarodowy Dzień Książki dla Dzieci łączy się często z festiwalem lokalnych opowieści. Na przykład w stanie Kerala organizowane są „Baśniowe Wioski”, gdzie aktorzy teatralni odtwarzają sceny z klasycznych baśni, co przyciąga zarówno dzieci, jak i dorosłych.
• Japonia: W Japonii biblioteki i księgarnie przygotowują specjalne „kąciki Andersena”, gdzie dzieci mogą nie tylko czytać jego baśnie, ale także obejrzeć krótkie animacje inspirowane jego twórczością. W większych miastach, takich jak Tokio, odbywają się warsztaty literackie dla dzieci, które uczą podstaw pisania historii.
• Włochy: W Mediolanie organizowane są parady literackie dla dzieci. Przebierają się one za swoje ulubione postacie z książek, a w parku miejskim odbywają się wspólne czytania na świeżym powietrzu, połączone z warsztatami dla rodzin.
• Szwecja: W bibliotekach w Sztokholmie odbywają się spotkania z autorami książek dla dzieci w języku szwedzkim i angielskim, aby podkreślić międzynarodowy charakter święta. Często organizowane są także konkursy czytelnicze.
• Argentyna: W Buenos Aires szkoły współpracują z lokalnymi księgarniami, oferując darmowe warsztaty dla dzieci, takie jak tworzenie własnych miniaturowych książek lub ilustracji.
• Kanada: W Toronto realizowane są projekty literackie w szkołach, gdzie dzieci tworzą własne opowiadania, które później są drukowane i dystrybuowane jako małe książeczki. W bibliotekach odbywają się również sesje czytania multijęzykowego, aby uczcić różnorodność kulturową.
• Egipt: W Kairze organizowane są „Maratony Baśniowe”, podczas których dzieci słuchają opowieści z różnych części świata. W muzeach dziecięcych odbywają się warsztaty literackie, gdzie młodzi czytelnicy mogą sami pisać historie inspirowane kulturą egipską.
• Dania: W Kopenhadze dzień ten jest szczególnie wyjątkowy, jako ojczyzna Hansa Christiana Andersena. Miasto organizuje wycieczki śladami miejsc związanych z życiem pisarza, a muzea oferują specjalne programy edukacyjne i wystawy poświęcone jego twórczości.

Każdego roku jeden z krajów zrzeszonych w Międzynarodowej Izbie ds. Książek dla Młodych Ludzi (IBBY) wybiera temat przewodni oraz przygotowuje plakat i przesłanie, które są rozsyłane na cały świat. Dzięki temu święto nabiera globalnego wymiaru, a przesłanie dociera do dzieci z różnych kultur i środowisk. To doskonała okazja do celebrowania uniwersalności literatury i jej zdolności do łączenia ludzi. Tematem w 2025 roku jest „Wolność wyobraźni”, a mottem ostatnie zdanie wiersza „Język obrazów”:

„Zrób rysunki do mojego wiersza takie, jak tylko chcesz: te słowa należą do ciebie, chociaż przychodzą ode mnie.”

Obchody w Polsce

W Polsce Dzień Książki dla Dzieci obchodzony jest przez biblioteki, szkoły i domy kultury. Organizowane są liczne wydarzenia, takie jak czytania bajek, spotkania z autorami, konkursy literackie czy warsztaty ilustratorskie. Święto to jest wyjątkową okazją, by zainspirować dzieci do sięgania po książki. Motywacją do odkrywania niezwykłego świata literatury, który pobudza wyobraźnię i rozwija kreatywność. Dzięki temu wydarzeniu najmłodsi czytelnicy mogą nie tylko poznawać klasykę, ale również odkrywać współczesnych autorów, którzy piszą dla dzieci.

Propozycja na Dzień Książki dla Dzieci:

Co możesz zrobić, aby włączyć się w świętowanie? Oto kilka przykładów:

• Konkursy literackie i plastyczne: Zachęcić dzieci do pisania własnych opowiadań, tworzenia ilustracji lub projektowania okładek książek. To pomaga rozwijać kreatywność i zainteresowanie literaturą.
• Spotkania z autorami: Zorganizuj spotkanie z pisarzem literatury dziecięcej, które da najmłodszym możliwość poznania twórców takich książek. Nie musi to być osoba bardzo znana – nawet początkujący pisarz może zainspirować dzieci.
• Publiczne czytanie książek: W bibliotekach, szkołach, a nawet w przestrzeni publicznej, można zorganizować są sesje wspólnego czytania. Czasami uda się namówić do udziału znane osobistości, jak aktorzy czy politycy.
• Targi książki: Niektóre kraje łączą to święto z organizacją targów książek dziecięcych, gdzie prezentowane są zarówno klasyki literatury dziecięcej, jak i nowości wydawnicze. Warto odwiedzić takie wydarzenie.
• Akcje charytatywne: W wielu miejscach realizowane są kampanie mające na celu przekazywanie książek dzieciom z mniej uprzywilejowanych środowisk, co pozwala na szerzenie czytelnictwa wśród grup, które mają ograniczony dostęp do literatury. Każda lokalna społeczność może zebrać książki i przekazać je organizacjom wspierającym lub zaopatrzyć popularne bibliobudki.
• Twórz lub wykorzystuj gry planszowe inspirowane dziecięcą literaturą: Można do tego wykorzystać komercyjne gry m.in. „Mały Książę. Stwórz mi planetę!” wydawnictwa Rebel lub „Śladami Phileasa Fogga” wydawnictwa Zielona Sowa. Można też skorzystać z darmowych gier udostępnionych w projekcie Basiowe Gry Planszowe.
• Specjalny dzień w szkole: Jeśli jesteś nauczycielem, to poproś dzieci aby tego dnia przyniosły do klasy w szkole lub grupy w przedszkolu swoje ulubione książki i opowiedziały o nich podczas zajęć.