Temat: „Przyroda ożywiona i nieożywiona”

Autor: Anna Firek-Marczak

Cel zajęć: Prezentacja różnych elementów przyrody ożywionej i nieożywionej. Zapoznanie z cechami każdej grupy.

Grupa wiekowa: przedszkolaki 4-5 lat i uczniowie 6-7 lat

Liczba uczestników: 10-15

Cele operacyjne:

• utrwalenie definicji przyrody
• wprowadzenie definicji: przyroda ożywiona – nieożywiona
• edukacja matematyczna – przeliczanie, wprowadzenie pojęć: więcej-mniej, o ile więcej?, o ile mniej?
• ćwiczenie orientacji przestrzennej: wprowadzenie pojęć: nad, pod, obok, za, przed
• ćwiczenie sensoryczne
• kształtowanie uwagi i umiejętności koncentracji

Czytaj dalej lub pobierz od razu scenariusz zajęć przyrodniczych „Przyroda ożywiona i nieożywiona” wraz z kartami pracy.

---

---

Przygotowania do zajęć „Przyroda ożywiona i nieożywiona”

Przed zajęciami przygotowujemy worek z różnymi okazami przyrody ożywionej i nieożywionej. W ten sposób uzyskamy efekt zaskoczenia i pewnej zagadki.

Przebieg zajęć „Przyroda ożywiona i nieożywiona”

Zajęcia dywanowe. Rozmowa.

Dzieci siadają w kręgu na dywanie. Witamy się i przypominamy zasady zachowania obowiązujące na zajęciach. Nauczyciel podaje każdemu dziecku siedzącemu w kręgu woreczek z ukrytymi w nim przedmiotami: jabłkiem, kamyczkiem, kawałkiem, bursztynu, ziemniakiem, itp. Dzieci nie mogą zaglądać do woreczka. Jedynie dotykiem badają przedmioty, które się w nim znajdują.

Zadajemy pytania:
Czy przedmioty ukryte w woreczku są zimne, czy ciepłe?
Jaki mają kształt?
Czy można je policzyć? Jeśli tak, to ile jest przedmiotów w woreczku?
Czy są duże, czy małe? Czy gładkie, czy chropowate? Czy są miękkie, czy twarde?
Czy pachną?

Prosimy dziecko o wyjęcie rąk z woreczka i powąchanie swoich paluszków. Pytanie o zapach jest kluczowe, gdyż skraca czas ćwiczenia sensorycznego.

Przypominamy definicję przyrody: Kto pamięta, jaka jest definicja przyrody?

„Przyroda to jest wszystko to, czego człowiek nie potrafi stworzyć”.

Na dywanie rozkładamy przygotowane pomoce dydaktyczne: kamyczki, grudkę soli, owoce, warzywa, kawałek węgla, bursztyn, magnez itp.

Sprawdzamy, czy wszyscy wiedzą, że zwierzęta i ludzie oddychają, odżywiają się, rosną i rozmnażają się.

Wniosek: Zwierzęta i ludzie są częścią przyrody.

A czy rośliny oddychają? Czy się odżywiają? Czy rosną? Czy się rozmnażają?
Czy to jest przyroda? TAK

Definicja przyrody ożywionej

Przyroda ożywiona to wszystkie organizmy żywe, które zamieszkują naszą planetę. Rośliny, zwierzęta, grzyby, mikroorganizmy takie jak bakterie. Te elementy przyrody charakteryzują się zdolnością do wykonywania czynności życiowych, takich jak odżywianie, oddychanie, rozmnażanie, wzrost, rozwój.

Pytamy dalej dzieci:

Czy wiatr to jest przyroda?
Czy rzeki, jeziora, morza i oceany to przyroda?
Czy góry i niziny to przyroda?
Czy deszcz to przyroda?
Czy błyskawice to przyroda?
Czy fale to przyroda?
Księżyc i Słońce to przyroda?
Czy światło to jest przyroda?
Czy grawitacja to jest przyroda?

Pytamy: Czy kamyk oddycha lub rośnie?

Definicja przyrody nieożywionej

Przyroda nieożywiona to część przyrody, która obejmuje wszystkie elementy nie będące organizmami żywymi. Zalicza się do niej m.in. skały, minerały, wodę, powietrze, a także czynniki klimatyczne takie, jak temperatura, opady i wiatr. Przyroda nieożywiona tworzy środowisko, w którym funkcjonują organizmy żywe wpływając na ich rozwój.

Wspólnie dzielimy elementy na zbiory: przyrody ożywionej i nieożywionej.

Zadanie 1
Dziecko przelicza zbiór elementów przyrody ożywionej.

Zadanie 2
Dziecko przelicza zbiór elementów przyrody nieożywionej

Pytania pomocnicze:
Który zbiór jest większy?
Gdzie jest więcej przedmiotów?
Dla dzieci starszych (6-7 lat) pytanie: O ile przedmiotów jest więcej lub
mniej? W którym zbiorze?

Zadanie 3
W środku kręgu na dywanie stawiamy dziecięce krzesełko. Każde dziecko po kolei wykonuje zadanie. Polega ono na położeniu wybranego przez dziecko elementu ze zbioru przyrody ożywionej
lub nieożywionej na krześle, pod krzesłem, za krzesłem, po lewej lub po prawej stronie, na podłodze.

Zabawa „ciepło-zimno”

Układamy w rzędzie 6 szt. elementów, zarówno z przyrody ożywionej, jak i nieożywionej, np.: ziemniak, pomidor, bursztyn, jabłko, kawałek węgla, kamyk. Przeliczamy wszystkie przedmioty. Zapamiętujemy, w jakiej kolejności przedmioty leżą obok siebie. Wybieramy dwoje dzieci z grupy. Jedno dziecko opuszcza salę z jednym z opiekunów (lub odchodzi na bok i odwraca się). W tym czasie drugie dziecko chowa w sali jeden element z przyrody ożywionej lub nieożywionej (np. szyszkę lub kamyk).

Zadanie polega na określeniu co zostało schowane, a następnie odnalezieniu ukrytej rzeczy. Pozostałe dzieci z grupy wskazują okrzykami „ciepło-zimno”, gdzie znajduje się ukryty owoc, warzywo lub kamyk. “Ciepło” oznacza, że szukające dziecko się zbliża do miejsca ukrycia rzeczy. “Zimno”, że się oddala lub patrzy w złym kierunku.

Zabawa trwa dopóki wszystkie chętne dzieci wezmą w niej udział.

.

Jeśli interesują Państwa jedynie karty pracy to można je zobaczyć i pobrać poniżej (klikając na miniaturkę).

---

Zadanie 1 wymaga spostrzegawczości i ćwiczy umiejętności analityczne. Polega na czterokrotnym przejściu przez labirynt. Zadanie 2 ćwiczy spostrzegawczość i polega na odnalezieniu elementów ożywionej pośród innych.