Materiały dydaktyczne na jubileusz „1000 lat Królestwa Polskiego”, czyli Opowieść o Wielkim Królu i Tysiącu Urodzin Polski. Pobierz 1000 lat Królestwa Polskiego w wersji do druku (PDF) lub czytaj poniżej.

Część 1: Dawno, dawno temu w Krainie Polan

Kochane SuperDzieciaki! Czy wiecie, w jakim kraju mieszkamy? Tak! W Polsce! Polska to nasza ojczyzna. Mamy tu miasta i wioski, góry i morze, lasy pełne zwierząt i łąki pełne kwiatów.

Ale czy wiecie, że Polska istnieje już bardzo, bardzo długo? Jest starsza niż wasi dziadkowie, starsza nawet niż ich pradziadkowie. W naszym kraju rośnie jedno drzewo, które pamięta czasy początków Polski. To Cis Henrykowski – najstarsze drzewo w Polsce. Wszystkich innych, nawet słynnego Dębu Bartek, nie było na świecie, gdy powstała Polska. Wyobraźcie więc sobie, że nasz kraj istnieje już ponad tysiąc lat! Tysiąc! To tak, jakby Polska obchodziła swoje urodziny tysiąc razy! Sto lat to już bardzo dużo, a tysiąc to dziesięć razy więcej! To naprawdę bardzo, bardzo dawno temu.

Kiedy Polska była jeszcze młodziutka, nie wyglądała tak jak teraz. Nie było samochodów, telefonów ani nawet telewizorów z bajkami! Ludzie mieszkali w drewnianych chatach. Wokół rosły wielkie, gęste lasy, w których żyły dzikie zwierzęta, takie jak niedźwiedzie, wilki, żubry i tury – takie wielkie, kudłate krowy z rogami. Ludzie, którzy tu mieszkali, nazywali się Polanami. Byli bardzo pracowici – uprawiali ziemię, żeby mieć zboże na chleb, hodowali zwierzęta i polowali w lesie.

W tamtych czasach Polską nie rządził prezydent, tak jak dzisiaj. Rządził książę. Książę był najważniejszą osobą w kraju, takim trochę jak król, ale jeszcze bez korony. Mieszkał w dużym, drewnianym zamku, który nazywano grodem. Gród był otoczony wysokim płotem z drewna, żeby chronić mieszkańców przed niebezpieczeństwem.

Jednym z pierwszych ważnych książąt Polski był Mieszko zwany Pierwszym. Może słyszeliście o nim? Jest na banknocie 10 złotych. To on postanowił, że Polska przyjmie nową wiarę – chrześcijaństwo. To było bardzo ważne wydarzenie, jak wielkie święto! Od tego czasu Polanie zaczęli budować pierwsze świątynie i uczyć się o Panu Bogu. Mieszko poślubił czeską księżniczkę Dobrawę i razem mądrze rządzili Polską.

Część 2: Nadchodzi Bolesław!

Książę Mieszko i księżniczka Dobrawa mieli syna. Dali mu na imię Bolesław. Bolesław rósł i rósł, i z małego chłopca stał się silnym i mądrym młodzieńcem. Był bardzo odważny, nie bał się niczego! Lubił jeździć konno, polować w lesie i uczyć się, jak być dobrym władcą, tak jak jego tata. Tata Mieszko uczył go, jak dbać o kraj, jak rozmawiać z innymi książętami i jak dowodzić dzielnymi wojami. Wysłał go do Niemiec na dwór cesarski, gdzie Bolesław zaprzyjaźnił się z Ottonem III.

Bolesław często ćwiczył razem z wojami. Był tak silny i tak dobrze walczył, że wszyscy go podziwiali. Wojowie to byli tacy dawni żołnierze. Mieli miecze, tarcze i hełmy na głowach. Byli bardzo odważni i bronili Polski przed wrogami. Bolesława nazywali „Chrobrym”, co znaczy właśnie „dzielny”, „odważny”. Dlatego do dziś nazywamy go Bolesławem Chrobrym!

Po śmierci Mieszka Pierwszego, rządy w państwie polskim objął właśnie Bolesław Chrobry . Pragnął, żeby Polska była silniejsza i większa. Zajął Pomorze Zachodnie. Dzięki czemu Polska miała dostęp do morza. Dbał o swoje grody, budował nowe i pilnował, żeby ludziom w Polsce żyło się bezpiecznie.

Bolesław był nie tylko odważnym wojownikiem, ale też mądrym gospodarzem. Wiedział, że kraj musi być bogaty, żeby być silny. Zachęcał rzemieślników – takich ludzi, co robili piękne rzeczy z drewna, metalu czy gliny – żeby pracowali i sprzedawali swoje wyroby.

Dbał też o kupców, którzy podróżowali do dalekich krajów i przywozili do Polski różne ciekawe towary, na przykład błyszczące materiały, przyprawy czy sól.

Część 3: Wielki gość w Gnieźnie

Bolesław Chrobry był tak znanym i szanowanym księciem, że pewnego dnia przyjechał do niego w odwiedziny bardzo ważny gość. Był to sam Cesarz Otton Trzeci! Cesarz to był taki najważniejszy władca w wielkim kraju na zachodzie, który nazywał się Cesarstwem Niemieckim. Wyobraźcie sobie, jak wielkie to było wydarzenie! To tak, jakby dzisiaj do Polski przyjechał brytyjski król albo prezydent ze Stanów Zjednoczonych Ameryki – obecnie najsilniejszego państwa na świecie.

Cesarz Otton przyjechał do Gniezna. Gniezno to było wtedy najważniejsze miasto w Polsce, taka pierwsza stolica. Cesarz nie przyjechał sam. Przyjechał z wieloma innymi ważnymi panami, rycerzami i sługami. Ich podróż była długa i pewnie męcząca, ale Bolesław Chrobry przygotował dla nich wspaniałe powitanie!
Kiedy Cesarz Otton zbliżał się do Gniezna, Bolesław wyjechał mu na spotkanie ze swoimi najdzielniejszymi wojami. Wszyscy byli pięknie ubrani, mieli lśniące zbroje i kolorowe chorągwie. Konie były przystrojone, a wszędzie grały trąby i bębny. To musiał być wspaniały widok!

Bolesław zaprosił Cesarza Ottona do Gniezna i ugościł go po królewsku! Przez kilka dni trwała wielka uczta. Stoły uginały się od jedzenia – były tam pieczone mięsa, chleby, owoce, miód do picia. Grała muzyka, ludzie tańczyli i śpiewali. Bolesław chciał pokazać Cesarzowi, że Polska jest bogatym i gościnnym krajem.

Cesarz Otton był pod wielkim wrażeniem! Nie spodziewał się, że Polska jest tak wspaniała, a Bolesław tak mądrym i potężnym władcą. Rozmawiali ze sobą długo, jak dobrzy przyjaciele. Razem modlili się też przy grobie świętego Wojciecha – bardzo ważnego biskupa, który był przyjacielem ich obu.

Część 4: Korona dla Bolesława! Pierwszy Król Polski!

Podczas tej wizyty w Gnieźnie wydarzyło się coś niezwykłego. Cesarz Otton był tak zachwycony Bolesławem Chrobrym i jego krajem, że postanowił go uhonorować w wyjątkowy sposób. Zdjął z własnej głowy cesarski diadem (taka ozdobna opaska, trochę jak korona) i włożył go na głowę Bolesława! To był znak wielkiego szacunku i przyjaźni.

Co więcej, Cesarz podarował Bolesławowi kopię włóczni Świętego Maurycego – to była bardzo ważna i cenna rzecz, symbol władzy. W zamian Bolesław podarował Cesarzowi relikwię świętego Wojciecha – wtedy była na dla Polaków niezwykle cenna.

Dlaczego lepiej być królem?

Ale dlaczego właściwie Bolesław tak bardzo chciał zostać królem? Dlaczego król był ważniejszy niż książę? Pomyślcie o tym tak: książę był bardzo ważny, jak kapitan drużyny lub nauczyciel w przedszkolu, który prowadzi zabawy. Ale król? Król był jak najważniejszy Dyrektor całej wielkiej szkole! Miał specjalną, prawdziwą, złotą koronę, której książę nie nosił. Kiedy jakiś kraj miał króla, inne kraje wiedziały, że jest on bardzo silny, bardzo ważny i zupełnie samodzielny – jak dorosły, który sam o sobie decyduje i nikt mu nie musi mówić, co ma robić. Cesarz i inni królowie traktowali króla Bolesława jak równego sobie przyjaciela, a nie kogoś mniej ważnego. Bycie królestwem z prawdziwym królem na czele było jak zdobycie złotego medalu na olimpiadzie – wszyscy wiedzieli, że Polska jest wspaniała,
silna i niezależna!

Prawdziwa koronacja

Chociaż Cesarz włożył diadem na głowę Bolesława w Gnieźnie, to na tę prawdziwą, królewską koronę Bolesław musiał jeszcze trochę poczekać. Ale był cierpliwy, pracowity i dalej mądrze rządził Polską, umacniał ją, budował nowe grody i pilnował granic. I wreszcie, po wielu, wielu latach starań, nadszedł ten wielki, wyczekiwany dzień! W roku 1025, czyli prawie tysiąc lat temu, Bolesław Chrobry miał zostać oficjalnie koronowany na PIERWSZEGO KRÓLA POLSKI!

Wyobraźcie sobie tę uroczystość! Odbyła się w najważniejszym kościele w Gnieźnie, w pięknej Katedrze Gnieźnieńskiej, która była specjalnie na tę okazję wspaniale przystrojona kolorowymi tkaninami i kwiatami. Wszędzie paliły się świece, tworząc uroczysty nastrój. Zebrało się tam mnóstwo ważnych ludzi – biskupi w pięknych szatach, najdzielniejsi rycerze Bolesława w lśniących zbrojach, bogaci panowie i ich żony w pięknych sukniach. Wszyscy czekali z niecierpliwością.

Wreszcie drzwi Katedry otworzyły się i wszedł Bolesław Chrobry. Był ubrany w najpiękniejsze, królewskie szaty, pewnie z purpury albo złocistego jedwabiu. Szedł powoli, dostojnie, a za nim jego dwór. Kiedy doszedł do ołtarza, uklęknął. W kościele zapadła cisza, słychać było tylko uroczysty śpiew księży. Najważniejszy biskup wziął specjalny, pachnący olejek i namaścił nim czoło Bolesława. To był święty znak, że Bolesław będzie rządził z pomocą Boga. A potem… potem nadszedł najważniejszy moment! Biskup wziął ciężką, złotą koronę, błyszczącą od drogich kamieni – rubinów, szafirów i szmaragdów – i ostrożnie włożył ją na głowę Bolesława!

Bolesław dostaje insygnia

W tym momencie Bolesław Chrobry stał się KRÓLEM! Pierwszym Królem Polski! Biskup podał mu jeszcze inne znaki królewskiej władzy: berło – taką ozdobną, złotą laskę, która oznaczała, że ma mądrze rządzić, i jabłko – złotą kulę z krzyżykiem na górze, która symbolizowała świat i wiarę chrześcijańską.
Kiedy Bolesław wstał, już jako król, w koronie na głowie, z berłem i jabłkiem w dłoniach, przez Katedrę przetoczyły się głośne okrzyki radości i brawa! Wszyscy cieszyli się i gratulowali nowemu królowi. To był niezwykle ważny dzień dla całej Polski! Od tej pory Polska była już oficjalnie Królestwem!

Bolesław Chrobry, ten odważny i mądry władca, spełnił swoje marzenie i marzenie wielu Polaków. Polska stała się silnym, niezależnym królestwem, szanowanym przez sąsiadów. Bolesław Chrobry pokazał, że Polacy potrafią stworzyć wspaniałe państwo.

Część 5: Dlaczego Pamiętamy?

Możecie zapytać: dlaczego opowiadamy Wam dzisiaj o królu Bolesławie i o święcie sprzed wielu lat? To bardzo ważne pytanie! Pamiętamy o Bolesławie Chrobrym, bo był pierwszym królem Polski. To on pokazał, że Polska może być silnym i ważnym krajem. Jego odwaga i mądrość pomogły zbudować fundamenty naszego państwa. To trochę tak, jakby budował pierwszy, najważniejszy klocek w wielkiej budowli z klocków, którą jest Polska.

Znajomość historii naszego kraju, opowieści o dzielnych królach jak Bolesław Chrobry,
o ważnych wydarzeniach jak chrzest Polski czy koronacja, sprawia, że możemy być dumni
z tego, że jesteśmy Polakami. Możemy być dumni z naszej biało-czerwonej flagi, z naszego godła z białym orłem i z naszego pięknego języka.

Dlatego warto słuchać opowieści o dawnych czasach, oglądać obrazki przedstawiające rycerzy i zamki, a może nawet spróbować narysować własną koronę królewską albo zbudować gród z klocków? Pamiętajcie o Bolesławie Chrobrym – pierwszym królu Polski
– i o tym, że Polska ma już ponad tysiąc lat wspaniałej historii! I że Wy też jesteście częścią tej historii!

Ciekawostki na 1000 lat Królestwa Polskiego

1. Król Chrobry nie nosił Korony Chrobrego
   Nie była noszona przez Bolesława Chrobrego, bo powstała dopiero za czasów Władysława Łokietka. Miała jednak pokazać, że władza królewska przechodziła w Polsce z ojca na syna i przypominać, że pierwszym królem był właśnie Chrobry. Chrobrego w tej koronie namalował na przykład Marcello Bacciarelli, na podstawie błędnego zapisu w Kronice Długosza.
2. Pierwszy król Polski nie umiał czytać i pisać
   Jeśli Ty potrafisz, to mógłby Cię zatrudnić na dworze.
3. Miecz od anioła
   Według autora Kroniki Wielkopolskiej Bolesław Chrobry dostał miecz (zwany potem Szczerbcem) od anioła. Mieczem tym miał wyszczerbić Złotą Bramę w Kijowie, gdy pomagał swojemu zięciowi wrócić ponownie zostać Księciem. Kronikarz miał wielką wyobraźnię, bo Złota Brama została zrobiona po śmierci Bolesława Chrobrego.
4. Cis Henrykowski
   Jedyne drzewo pamiętające początek Polski
5. Otton III przyjaciel naszego króla
   To on włożył diadem cesarski na głowę księcia Bolesława. Gdyby żył dłużej Bolesław Chrobry zostałby wcześniej królem.
6. Mieszko I
   Choć sam pragnął zostać królem, to nie udało mu się. Nauczył swojego syna Bolesława jak zbudować silną Polskę. Dzięki temu jego dziecko zostało królem.

Poniżej można pobrać plakaty z tymi ciekawostkami

Dla nauczyciela i rodzica. Pomysły na aktywności dla dzieci:

• • Rysowanie

    Zaprojektujcie koronę Bolesława Chrobrego.
    Namalujcie farbami plakatowymi gród w Gnieźnie.
    Narysujcie spotkanie Bolesława z Cesarzem Ottonem.
    Namalujcie akwarelami paradę z okazji Tysiąclecia Królestwa Polskiego (idący ludzie, flagi, może stroje historyczne?).

  • Zabawy konstrukcyjne:

    Zbudujcie gród lub zamek z klocków, pudełek kartonowych.

  • Teatrzyk/Drama:

    Odegrajcie sceny powitania Cesarza Ottona przez Bolesława Chrobrego.
    Odegrajcie sceny koronacji Bolesława.
    Zorganizujcie małą „paradę tysiąclecia” w sali – dzieci mogą zrobić flagi, proste elementy strojów (np. korony z papieru, tarcze z tektury).

  • Prace plastyczne:

    Wykonajcie korony królewskie z papieru, ozdóbcie je „klejnotami” (cekiny, kolorowe papierki). Można też owinąć ja folią aluminiową. Ewentualnie zróbcie jabłka królewskie i berła.
    Wykonajcie tarcze rycerskie z tektury z malowaniem herbów.
    Ulepcie z plasteliny postaci z dworu królewskiego Bolesława, które ustawimy na tle reprodukcji obrazu Jana Matejki „Koronacja pierwszego króla”

  • Muzyka:

    Słuchajcie prostych utworów muzyki dawnej (np. fanfar).
    Nauczcie się prostych piosenek o Polsce lub o jej historii.

  • Rozmowy

    Co to znaczy być odważnym jak Bolesław Chrobry?
    Jak my dzisiaj możemy pokazać, że jesteśmy dumni z Polski?
    Jak wyglądało życie dawno temu (bez prądu, samochodów)? Porównanie z dniem dzisiejszym.
    Co to jest królestwo, król, korona?

  • Rozwiąż łamigłówki:

    W książeczce do pobrania dołączone są 4 zadania (poniżej jest też  jedno dodatkowe). Rozwiążcie je.

    

    

    

    

    

• Przygotujcie ucztę:

  Przygotujcie kanapki lub owocowe szaszłyki. Udawajcie, że jesteście na królewskiej uczcie.

• Możemy grać w gry:

  Wiecie, że są specjalne gry planszowe, które pomagają uczyć się historii Polski?

  Historia Polski

  To jak niesamowita podróż w czasie! W czasie rozgrywki trafiacie na ważne wydarzenia – od czasów Mieszka i Bolesława, aż do czasów współczesnych. Trzeba zbierać karty władców Polski i karty przedmioty związanych z historią naszej ojczyzny. To świetna przygoda, podczas której można się wiele nauczyć o naszym kraju, patrząc na ciekawe obrazki i zbierając punkty. Rozgrywa trwa ponad 30 minut, więc polecana jest najstarszym dzieciom w przedszkolu. Gra została bezpłatnie udostępniona pod adresem: https://www.debinski.edu.pl/historia-polski-gra-planszowa/

  Królowie

  Jak sama nazwa mówi, w tej grze głównymi bohaterami są polscy królowie i książęta! Przesuwając się po planszy, poznajemy różnych władców, nie tylko Bolesława Chrobrego, ale też wielu innych, którzy rządzili Polską przez wieki. Można dowiedzieć się, jak wyglądali (bo są ich portrety!), co ważnego zrobili dla Polski, w jakich czasach żyli. Gra została bezpłatnie udostępniona pod adresem: https://www.debinski.edu.pl/krolowie-gra-planszowa/

Te gry to wspaniała zabawa dla starszych dzieci i całych rodzin, która pokazuje, że nauka historii może być naprawdę pasjonująca!

Pamiętaj, aby dostosować język i poziom szczegółowości do konkretnej grupy wiekowej i możliwości percepcyjnych dzieci. Długa opowieść powinna być przerywana pytaniami, elementami ruchowymi i wizualnymi, aby utrzymać uwagę maluchów. Można ją też podzielić na kilka części, opowiadać przez kilka dni lub wykorzystać jako bazę do różnych zajęć (rysowanie, zabawy ruchowe, teatrzyk).

Pobierz 1000 lat Królestwa Polskiego w wersji do druku (PDF)

Źródła grafik do tematu 1000 lat Królestwa Polski:

• Wawel: https://pixabay.com/photos/krak%C3%B3w-wawel-castle-architecture-2893783/
• Cis Henryk: By BobArctor at English Wikipedia – Transferred from en.wikipedia to Commons by BobArctor., Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=9972871
• Mieszko I: By Jan Matejko – http://en.euro-consulting-center.com/index.php/polish/about-polish, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=136267216
• Bolesław Chrobry: Autorstwa Jan Matejko – Biblioteka Narodowa, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=154864095
• Otton III: Autorstwa Meister der Reichenauer Schule – The Yorck Project (2002) 10.000 Meisterwerke der Malerei (DVD-ROM), distributed by DIRECTMEDIA Publishing GmbH. ISBN: 3936122202., Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=155171
• Koronacja Chrobrego: https://cyfrowe.mnw.art.pl/pl/zbiory/447449
• Korona Chrobrego: Autorstwa Gryffindor – Praca własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=10965285
• Obrazy rycerza i uczty zostały wygenerowane przez sztuczną inteligencję. Tak samo labirynty.